Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

4 marca 2021 r. mija 30 lat od utworzenia w Poznaniu Straży Miejskiej. Do 1995 r. zamiennie używano nazwy "Policja Municypalna", stąd do dzisiaj poznaniacy często mówią o nas "municypalni". Poznańska straż była jedną z pierwszych takich formacji, którą utworzoną w mieście powyżej 100 tys. mieszkańców (wcześniej, w sierpniu 1990 r., powołano straż w Nowym Sączu, w styczniu 1991 r. w Jeleniej Górze, a 1 marca 1991 w Łodzi).

Zadania

W pierwszych latach zakładano, że katalog działań straży będzie obejmował zadania potrzebne społecznie, ale niewymagające kwalifikacji i kompetencji policyjnych. Początkowo strażnicy zajmowali się przede wszystkim egzekwowaniem obowiązku utrzymania czystości oraz nielegalnym handlem ulicznym, a dopiero później postanowiono uporać się z kierowcami, którzy nagminnie łamali przepisy o zatrzymywaniu i postoju. Szybko okazało się, że problemy z parkowaniem na długie lata będą jednymi z głównych zadań wszystkich straży miejskich.

Obecnie śmiało można mówić o zróżnicowaniu działań strażników w wielu obszarach, które szczegółowo reguluje ustawa o strażach gminnych z 1997 r. Dzisiejsza straż przyjmuje ponad 80 tys. zgłoszeń mieszkańców i interweniuje w takich dziedzinach jak: ochrona środowiska (zwierzęta, czystość gleby i powietrza, niszczenie zieleni), pomoc bezdomnym, wraki, zakłócanie porządku publicznego, awarie infrastruktury drogowej, nielegalny handel, parkowanie pojazdów, a dodatkowo pracownicy cywilni całodobowo obserwują obraz z kamer monitoringu miejskiego.

Umundurowanie

Podobnie było z umundurowaniem strażników, których wygląd do momentu powstania wspomnianej ustawy z 1997 r. regulował statut straży. Powodowało to w kraju dużą różnorodność przyjętych wzorów i kolorów przez formacje poszczególnych samorządów.       I tak każda z trzech gmin Warszawy miała inne uniformy, a wzory umundurowania dla municypalnych z Poznania pochodziły ze Stanów Zjednoczonych.

Jeszcze później, bo dopiero w 2012 r., zunifikowano wygląd radiowozów. 

Zatrudnienie

Początkowo zatrudnionych było 20 strażników, a siedziba Straży mieściła się w jednym punkcie miasta, w budynku Urzędu Miasta przy placu Kolegiackim. W pierwszym roku powstały placówki na Piątkowie i Winogradach, a zatrudnienie wzrosło do 54 strażników. Już w 1992 r. powstały placówki we wszystkich dzielnicach miasta, wydzielono całodobową służbę dyżurną z numerem alarmowym 986, a zatrudnienie wzrosło do 108 strażników. Dynamika zatrudnienia w Poznaniu, na rocznym poziomie 20 strażników, utrzymywała się aż do 2006 r., osiągając stan 309 etatów. Do dzisiaj zatrudnienie utrzymuje się na podobnym poziomie i wynosi obecnie 317 pracowników.

Najważniejsze wydarzenia, które miały fundamentalny wpływ na pracę  i wizerunek Straży Miejskiej w Poznaniu

1. Utworzenie Strefy Płatnego Parkowania w Poznaniu - organizację Strefy powierzono Straży Miejskiej. Do 30 kwietnia 1995 roku to strażnicy miejscy kontrolowali uiszczanie opłat w SPP. Później zadanie to przejęli pracownicy ZDM. Jednak jeszcze nawet do dzisiaj zdarza się, że mieszkańcy mylą nas z pracownikami parkingowymi ZDM.
2. Usuwanie pojazdów - 28 stycznia 2000 roku straże miejskie i gminne zyskały uprawnienia do usuwania pojazdów z drogi. Jednak dopiero w 2010 roku, po rozszerzeniu tych uprawnień o drogi wewnętrzne, możemy mówić o ochronie miejsc postojowych dla niepełnosprawnych, o udrażnianiu zastawionych bram wjazdowych czy torowisk tramwajowych. Lawety na zlecenie strażników miejskich również usuwają wraki.
3. Fotoradar - 15 listopada 2004 r. nadano strażom miejskim i gminnym uprawnienia do rejestrowania zdarzeń przy użyciu urządzeń samoczynnie rejestrujących. Szybko okazało się, że realizacje tego zadania będzie bardzo kontrowersyjna. Większe straże, takie właśnie jak w Poznaniu, urządzenia te wykorzystywały do faktycznej poprawy bezpieczeństwa na drogach. Jednak od samego początku, mniejsze gminy, głównie z Pomorza i Śląska, tworzyły tzw. straże fotoradarowe, a ich niepisanym głównym celem było zasilanie budżetu gminy. W szczytowym okresie, w 2012 roku, w Polsce działało 596 oddziałów straży, o 160 więcej aniżeli w 2004 roku. Z chwilą odebrania opisanych uprawnień (styczeń 2016 r.) większość z tych 160 straży została rozwiązana.
4. Powołanie patroli szkolnych - decyzją Rady Miasta Poznania, od 1 września 2005 roku, pracę w SMMP rozpoczęło 50 strażników z tzw. patroli szkolnych. Obecnie zadania z zakresu szeroko rozumianej profilaktyki realizowane są przez 10-cio osobowy zespół.
5. Przekształcenie straży miejskiej - 1 stycznia 2006 straż miejska w Poznaniu została przekształcona z Wydziału Urzędu Miasta w jednostkę budżetową. Od tej pory obsługa finansowa oraz administracyjno - techniczna (księgowość, płace, kadry, zakup wyposażenia czy obsługa gospodarcza) jest w strukturze SMMP.
6. Monitoring miejski w Poznaniu - w kwietniu 2010 roku obsługę monitoringu miejskiego przejęli od Policji pracownicy Straży Miejskiej. Od tej chwili obraz z kamer monitoringu obserwowany jest przez całą dobę, a to przełożyło się na poprawę bezpieczeństwa   w najbardziej newralgicznych rejonach miasta. Rocznie efektem pracy obserwatorów jest ok. 8 tys. skutecznych interwencji straży miejskiej i policji.
7. Reorganizacja SMMP - w  styczniu 2016 roku wprowadzono reorganizację SMMP.Jednostka ta otrzymała nie tylko nowy budynek, radiowozy i nowoczesne wyposażenie (smart fony, mierniki pyłów itp.) ale przede wszystkim organizację pracy dostosowano do oczekiwań mieszkańców :

• utworzono referaty specjalistyczne (ogólno miejskie) takie jak: Ekopatrol - zajmujący się ochroną środowiska, Interwencyjno-drogowy - zajmujący się nielegalnym parkowaniem i transportem pijanych czy Wykroczeń - zajmujący się obsługą osób wezwanych do siedziby straży,
• utworzono referaty dzielnicowe zatrudniające strażników rejonowych utrzymujących stałe kontakty z samorządami pomocniczymi i mieszkańcami.